ตู้คอนโทรลปั๊มน้ำ คือ ศูนย์ควบคุมระบบไฟฟ้าที่ใช้ในการสั่งงานปั๊มน้ำให้ทำงานหรือหยุดทำงาน โดยอาศัยสัญญาณจากสวิตช์ แรงดัน หรือเซ็นเซอร์ระดับน้ำ ซึ่งช่วยให้ระบบจ่ายน้ำทำงานได้อย่าง ปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และประหยัดพลังงาน
ฟังก์ชันหลักของตู้คอนโทรลปั๊มน้ำ
- การควบคุม (Control Function)
- ใช้สัญญาณจากอุปกรณ์ตรวจวัด (Sensor / Switch) เพื่อสั่งเปิด–ปิดมอเตอร์
- รองรับทั้งระบบแรงดันคงที่ (Constant Pressure) และระบบระดับน้ำคงที่ (Level Control)
- การป้องกัน (Protection Function)
- ป้องกันการทำงานเกินพิกัด (Overload)
- ป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร (Short Circuit)
- ป้องกันเฟสขาดหรือเฟสกลับ (Phase Failure / Phase Reversal)
- ป้องกันแรงดันต่ำหรือสูงเกิน (Under / Over Voltage Protection)
- การตรวจสอบสถานะ (Monitoring Function)
- มีระบบแสดงผลการทำงาน เช่น Pilot Lamp, Digital Meter หรือ HMI
- บางรุ่นรองรับการเชื่อมต่อ PLC / SCADA / IoT เพื่อมอนิเตอร์ระยะไกล
องค์ประกอบทางไฟฟ้าภายในตู้
| หมวดอุปกรณ์ | รายละเอียด |
|---|---|
| Main Breaker (MCB / MCCB) | ตัดวงจรหลักเมื่อมีกระแสเกินหรือไฟฟ้าลัดวงจร |
| Contactor | สวิตช์แม่เหล็กไฟฟ้าที่ใช้สั่งเปิด–ปิดมอเตอร์ |
| Overload Relay (OLR) | ป้องกันมอเตอร์จากการทำงานเกินกระแสพิกัด |
| Control Relay / Timer | ใช้สร้างลำดับการทำงาน หรือควบคุมการสลับปั๊ม |
| Indicator / Pilot Lamp | แสดงสถานะ ON–OFF หรือ Fault |
| Pressure Switch / Float Switch / Level Sensor | ตรวจจับแรงดันหรือน้ำในถังเพื่อสั่งงานระบบ |
| Inverter (VFD) (ถ้ามี) | ควบคุมความเร็วรอบมอเตอร์เพื่อคงแรงดันคงที่และประหยัดพลังงาน |
ประเภทของตู้คอนโทรลปั๊มน้ำตามการใช้งาน
- Direct On Line (DOL) Control Panel
- ใช้คอนแทคเตอร์ต่อเข้ามอเตอร์โดยตรง
- เหมาะกับมอเตอร์ขนาดเล็ก ≤ 5 HP
- Star–Delta Control Panel
- ลดกระแสสตาร์ทโดยใช้การต่อแบบสตาร์ก่อนแล้วเปลี่ยนเป็นเดลต้า
- ใช้กับมอเตอร์ขนาดกลาง–ใหญ่
- Soft Starter Control Panel
- ใช้ Solid-State Device ควบคุมการสตาร์ทให้ราบรื่น ลดแรงกระชากไฟฟ้า
- เหมาะกับระบบที่ต้องการลดแรงกระแทกทางกลของปั๊ม
- Inverter (VFD) Control Panel
- ควบคุมความเร็วรอบมอเตอร์ให้สัมพันธ์กับแรงดันน้ำ
- ประหยัดพลังงานและควบคุมแรงดันได้แม่นยำ
หลักการทำงานโดยทั่วไป
- เมื่อแรงดันหรือน้ำลดต่ำกว่าค่าที่ตั้งไว้ → สัญญาณจากเซ็นเซอร์ส่งเข้า Input ของตู้
- วงจรควบคุมภายในสั่งให้ Contactor ทำงาน → ปั๊มเริ่มเดินเครื่อง
- เมื่อแรงดันหรือน้ำถึงระดับที่ตั้งไว้ → สั่งให้ Contactor ตัดวงจร → ปั๊มหยุด
- ระบบจะวนซ้ำอัตโนมัติตามค่าการควบคุมที่ตั้งไว้ในรีเลย์หรือตัวควบคุมหลัก
มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง
- IEC 61439-1 / 61439-2 — มาตรฐานตู้สวิตช์บอร์ดและตู้คอนโทรล
- IEC 60947-4-1 — มาตรฐานคอนแทคเตอร์และอุปกรณ์ป้องกันมอเตอร์
- UL508A (ถ้าเป็นตู้ส่งออก) — มาตรฐานสำหรับอุตสาหกรรมในอเมริกา
- IP Protection (เช่น IP54 / IP65) — มาตรฐานการป้องกันฝุ่นและน้ำของตู้
ตู้คอนโทรลปั๊มน้ำคือ ระบบควบคุมไฟฟ้าที่รวมฟังก์ชันควบคุม–ป้องกัน–มอนิเตอร์ไว้ในชุดเดียว มีความสำคัญอย่างยิ่งในระบบส่งน้ำทั้งภาคอุตสาหกรรมและอาคารพาณิชย์
การออกแบบต้องคำนึงถึง โหลดของมอเตอร์, ลักษณะการทำงาน, และมาตรฐานความปลอดภัยทางไฟฟ้า เพื่อให้ระบบมี ประสิทธิภาพ เสถียร และปลอดภัยสูงสุด
“ตู้ควบคุมไฟฟ้าเปรียบเสมือนหัวใจของระบบ การดูแลและบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ คือการเติมพลังให้ระบบทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงจากอุบัติเหตุ และช่วยให้องค์กรก้าวต่อไปได้อย่างมั่นคง”
Contact :
Tel,
02-235-4370(THAI)
81-6-6885-0330(JAPAN)
E-Mail,
mactes1_thailand@hotmail.com(THAI)
sadao.matsui1@actes-e.co.jp(JAPAN)
